W każdej montowanej instalacji czy to w domu prywatnym, czy też w infrastrukturze przemysłowej, konieczne jest odpowiednie kontrolowanie dopuszczalnego poziomu ciśnienia w instalacji. Pełną ochronę w tym zakresie zapewniają zawory bezpieczeństwa, które stanowią jeden z najważniejszych elementów całego systemu.
Szybkowary i parowozy
Pierwszy prowizoryczny zawór bezpieczeństwa został zamontowany przez Denisa Papina w 1681 roku w szybkowarze. Później standardowo montowano je w parowozach, zapobiegając niebezpiecznemu podnoszeniu się w nich ciśnienia, które mogło prowadzić do eksplozji kotła. Obecnie zawór bezpieczeństwa to najczęściej zawór przelewowy nastawiony na maksymalną dopuszczalną wartość ciśnienia w układzie fluidalnym.
Regulacja ciśnienia przez zawory bezpieczeństwa
Praktycznie każda montowana instalacja ma to do siebie, że któryś z jej elementów jest bardziej podatny na uszkodzenia niż jej pozostałe części składowe. To właśnie w obrębie tych elementów dobierane są i montowane zawory bezpieczeństwa. W przypadku, gdy system pracuje prawidłowo, wówczas zawory pozostają zamknięte. Sytuacja zmienia się w momencie, gdy skoki ciśnienia przekroczą dopuszczalną wartość. Wtedy to zawory bezpieczeństwa otwierają się, powodując zmniejszenie powstałego ciśnienia i chroniąc poszczególne elementy instalacji przed zniszczeniem. Dzięki takim zabezpieczeniom cały system może wrócić do swego normalnego trybu pracy.
Zastosowanie
Standardowe zawory bezpieczeństwa wykorzystywane są do ochrony instalacji wodnych, parowych oraz sprężonego powietrza. Sprawdzają się doskonale w typowych wymiennikowych węzłach cieplnych na instalacjach c.o. i c.w.u. o maksymalnej temperaturze roboczej 140 stopni Celsjusza i spełniających wytyczne PN-99/B-02414 oraz PN-76/B-02440. Zawory bezpieczeństwa są również niezastąpione w systemach kotłowych oraz instalacjach sprężonego powietrza. Wytwarza się je najczęściej z fabrycznymi nastawami otwarcia przy ciśnieniu 3 lub 6 barów.
Odpowiedni dobór gwarancją niezawodności
Odpowiedni dobór zaworu bezpieczeństwa do instalacji to sprawa priorytetowa i bezkompromisowa. Aby takie urządzenie mogło skutecznie spełnić swoją rolę, musi zostać dobrane na podstawie maksymalnego ciśnienia, jakie może mieć miejsce w danej instalacji. Trzeba również doliczyć do tego 15 proc. zapasu, który jest konieczny, aby cały mechanizm zareagował odpowiednio wcześnie na zmiany zachodzącej w systemie. Ważnym czynnikiem jest również właściwa przepustowość zaworu. Nieodpowiednio dobrana wielkość może doprowadzić do niestabilności instalacji, czego efektem będzie uszkodzenie całego systemu. Tylko dobrze dobrane zawory bezpieczeństwa zagwarantują prawidłową pracę instalacji, która bez problemów poradzi sobie z nagłymi skokami ciśnienia.